Kiểm soát muỗi gây sốt xuất huyết trong đại dịch COVID-19

Vương Xuân Nguyên
Một bản cập nhật dịch tễ học gần đây về sốt xuất huyết và các loại arbovirus khác từ Tổ chức Y tế Pan American (PAHO) cho biết: Các hộ gia đình nên được khuyến khích loại bỏ nước tù đọng, giảm và xử lý chất thải rắn, đảm bảo che phủ đúng cách tất cả các thùng chứa nước… để phòng, chống sốt xuất huyết.

Hơn 1,6 triệu ca mắc sốt xuất huyết đã được báo cáo ở châu Mỹ trong năm tháng đầu năm 2020. Tại Việt Nam dịch sốt xuất huyết cũng đang gia tăng, nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục loại bỏ muỗi, một tác nhân truyền bệnh, ngay cả khi đại dịch COVID-19 đang hoành hành.

Ngoài 1,6 triệu ca sốt xuất huyết, còn có 37.279 ca Chikungunya (một loại virus lây truyền bởi muỗi. Bệnh nhân nhiễm bệnh thường bắt đầu sốt đột ngột và đau khớp nặng) và 7.452 ca Zika được báo cáo với PAHO. Số liệu cho đến nay của năm 2020 cho thấy mức giảm tương đối 10% so với cùng kỳ năm 2019, vốn là một năm dịch hoành hành dữ dội. Số liệu của PAHO cũng cho thấy có 580 người đã chết do sốt xuất huyết vào năm 2020.

Hầu hết các ca sốt xuất huyết ở châu Mỹ là từ Brazil, với 1.040.481 trường hợp, chiếm 65% tổng số. Các quốc gia khác có số lượng đáng kể bao gồm Paraguay, với 218.798 trường hợp (14%), Bolivia, với 82.460 trường hợp (5%), Argentina với 79.775 trường hợp (5%) và Colombia với 54.192 trường hợp (3%). Tỷ lệ mắc sốt xuất huyết cao cũng được báo cáo ở Honduras, Mexico và Nicaragua, với số lượng ít hơn ở các quốc gia Trung Mỹ và Caribbean khác.

Bản cập nhật của PAHO cho biết: Đại dịch COVID-19 đang gây áp lực lớn lên các hệ thống quản lý và chăm sóc sức khỏe trên toàn thế giới. Mặc dù có tác động của COVID-19, chúng ta vẫn cần phải duy trì các nỗ lực đối phó với bệnh sốt xuất huyết và các bệnh do muỗi truyền khác bằng Chiến lược quản lý tổng hợp để ngăn chặn và kiểm soát chúng. Chiến lược này bao gồm các biện pháp quản lý, dịch tễ học, chăm sóc bệnh nhân, xét nghiệm, quản lý tích hợp nguồn truyền bệnh và môi trường.

Bác sĩ Luis Gerardo Castellanos, người quản lý một đơn vị của PAHO về các bệnh truyền nhiễm nhiệt đới hay bị bỏ quên, cho biết: Những người có triệu chứng sốt xuất huyết, bao gồm sốt và đau đầu dữ dội, nên đi khám và cần cảnh giác với các dấu hiệu bệnh trở nặng như nôn mửa kéo dài, đau bụng dữ dội và chóng mặt.

Ở các quốc gia đang bị cách ly xã hội, việc người dân bị buộc ở nhà trong đại dịch cũng là một cơ hội tốt để dọn sạch nơi sinh sản của muỗi. Castellanos cho biết. Những nơi này bao gồm các thùng chứa nước không được che chắn, lốp xe cũ và bất kì loại rác nào có thể giữ nước. Nếu tất cả chúng ta hành động một cách có hệ thống để loại bỏ môi trường sống của muỗi, chúng ta có thể giáng một đòn chống lại sốt xuất huyết bằng cách giảm nguy cơ lây truyền.

Bản cập nhật PAHO cho biết, các quốc gia ở châu Mỹ được khuyến khích sử dụng hiệu quả các nguồn lực sẵn có, vì nhân viên, thiết bị và vật tư có thể sẽ được điều động để đáp ứng với dịch COVID-19 trong mỗi quốc gia. Mục đích là để giảm lây truyền và cố gắng xác định những dấu hiệu chẩn đoán sớm bệnh sốt xuất huyết nặng ở các tuyến chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Các trường hợp nhiễm Chikungunya đã được báo cáo ở 11 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó 95% các trường hợp là ở Brazil vào năm 2020. Và các ca bệnh Zika đã được báo cáo trong năm nay ở Brazil, Bolivia và Guatemala, ở mức độ thấp hơn nhiều so với năm 2016, khi bệnh được xác định và gây ra hơn 650.000 ca bệnh.

08.3456.5456 ĐĂNG KÝ TƯ VẤN